بهار با خود افزایش مشکلات آلرژی را به همراه می‌آورد. و این فقط مختص انسان‌ها نیست! حیوانات خانگی نیز می‌توانند با آلرژی‌ها دست و پنجه نرم کنند.
وقتی خودتان عطسه می‌کنید و چشمانتان آبریزش دارد، به دوست پشمالوی خود نگاه کنید؛ ممکن است او هم به تسکین آلرژی نیاز داشته باشد.

آلرژی در حیوانات یکی از موضوعات کمتر مورد توجه صاحبان پت‌ها است، در حالی که تأثیر مستقیمی بر کیفیت زندگی، انرژی روزانه و سلامت پوست و دستگاه گوارش آن‌ها دارد. بسیاری از صاحبان حیوانات خانگی، عطسه، خارش یا ریزش موی حیوان خود را با “حساسیت فصلی ساده” اشتباه می‌گیرند، اما در حقیقت ممکن است پای آلرژی مزمن یا حتی واکنش ایمنی خاصی در میان باشد.
در تحقیقات دامپزشکی مشخص شده است که بیش از ۲۰٪ از سگ‌ها و گربه‌ها در طول زندگی خود حداقل یک بار با نوعی آلرژی مواجه می‌شوند. این آمار اهمیت شناخت علائم و درمان به موقع را دوچندان می‌کند.

همچنین توصیه می‌شود در کنار مطالعه این مقاله، مطلب ۵ راه برای تضمین سلامت حیوان خانگی شما را نیز مطالعه کنید تا دید جامع‌تری نسبت به بهداشت و تغذیه پت خود به دست آورید.

آلرژی در حیوانات چه زمانی رخ میدهد؟

آلرژی زمانی رخ می‌دهد که یک آلرژن (پروتئین) باعث تحریک سیستم ایمنی شود. بدن واکنش دفاعی نشان می‌دهد، اما این پاسخ بیش از حد است. التهاب حاصل باعث بروز واکنش آلرژیک می‌شود.

سیستم ایمنی بدن حیوانات همانند انسان‌ها طراحی شده تا با تهدیدات واقعی مانند ویروس‌ها و باکتری‌ها مقابله کند. اما در برخی حیوانات، سیستم ایمنی بیش از حد فعال می‌شود و نسبت به موادی که در حالت عادی بی‌ضرر هستند، مانند گرد و غبار، گرده گیاهان یا حتی پروتئین‌های غذایی، واکنش نشان می‌دهد.
این واکنش‌ها می‌توانند پوست، دستگاه تنفسی، گوارش یا حتی سیستم عصبی حیوان را درگیر کنند. آلرژی‌ها ممکن است حاد (فصلی) یا مزمن (در تمام طول سال) باشند.

انواع شایع آلرژی‌ها در سگ‌ها و گربه‌ها:

• واکنش‌های پوستی: مانند درماتیت ناشی از حساسیت به کک
• مشکلات تنفسی: منجر به آسم یا تنگی نفس
• حساسیت غذایی: باعث مشکلات گوارشی می‌شود

به عنوان مثال، در سگ‌ها آلرژی پوستی (Atopic Dermatitis) شایع‌ترین نوع است و معمولاً در سنین ۱ تا ۳ سالگی بروز می‌کند. در گربه‌ها، آلرژی غذایی و حساسیت به نیش حشرات شایع‌تر است.
برای درک بهتر تفاوت‌ها، جدول زیر مقایسه‌ای میان سه نوع اصلی آلرژی ارائه می‌دهد:

برای آگاهی از تفاوت‌های بیشتر بین مشکلات پوستی و دیگر اختلالات فیزیولوژیکی، مقاله چگونه بفهمیم حیوان خانگی ما درد دارد؟ نیز می‌تواند به شما کمک کند تا نشانه‌های ناراحتی در پت خود را بهتر تشخیص دهید.

علائم آلرژی‌ها

حیوانات همیشه مانند انسان عطسه یا گرفتگی بینی نشان نمی‌دهند. علائم بسته به محیط، غذا و حتی انگل‌ها متفاوت است.
در بسیاری از موارد، صاحبان حیوانات به اشتباه تصور می‌کنند که حیوانشان تنها کثیف یا دچار انگل شده، در حالی که ممکن است آلرژی در حال پیشرفت باشد.

نشانه‌های رایج آلرژی در حیوانات:

• خارش مداوم
• تورم، به ویژه اطراف صورت
• پوست قرمز و تحریک‌شده
• مشکلات گوارشی
• لیس زدن بیش از حد
• سرفه یا مشکلات تنفسی

در مطالعات انجام شده توسط انجمن دامپزشکی آمریکا (AVMA)، مشخص شده است که ۹۰٪ از حیواناتی که خارش مزمن دارند، دچار نوعی آلرژی هستند.
همچنین حیوانات دارای آلرژی معمولاً در فصول خاصی از سال علائم شدیدتری نشان می‌دهند، به‌ویژه در بهار و پاییز.

برای تمایز بهتر میان آلرژی پوستی و سایر مشکلات، توجه به الگوهای رفتاری حیوان اهمیت زیادی دارد. به عنوان مثال، لیس زدن مداوم پنجه‌ها یا قسمت شکم می‌تواند یکی از نشانه‌های آلرژی تماسی باشد.
همچنین توصیه می‌شود صاحبان حیوانات برای بررسی تغییرات گوارشی، به مقاله صداهای غیرعادی معده در سگ‌ها مراجعه کنند.

روش‌های تسکین آلرژی‌ها

علائم آلرژی ممکن است در ابتدا خفیف و موقتی به نظر برسند، اما در صورت نادیده گرفتن، می‌توانند منجر به عفونت‌های پوستی، مشکلات تنفسی یا حتی اختلالات سیستم ایمنی شوند.
به همین دلیل همکاری نزدیک با دامپزشک برای شناسایی علت ناراحتی حیوان و انتخاب روش درمانی مناسب حیاتی است.

درمان آلرژی‌ها به نوع آلرژن، شدت واکنش و وضعیت عمومی سلامت حیوان بستگی دارد. هدف اصلی در درمان، کاهش تماس با آلرژن‌ها و مدیریت علائم موجود است.

داروها

دامپزشک ممکن است از داروهای آنتی‌هیستامین، کورتیکواستروئیدها یا داروهای خاص ضدالتهاب استفاده کند. در موارد شدید، ممکن است داروهای سرکوب‌کننده سیستم ایمنی مانند Cyclosporine یا Apoquel تجویز شوند.
داروها به سرعت علائم را کاهش می‌دهند، اما در صورت عدم کنترل منبع آلرژن، اثر آن‌ها موقتی خواهد بود.

تغییر رژیم غذایی

در بسیاری از موارد، آلرژی غذایی عامل اصلی بروز علائم پوستی یا گوارشی است. برای شناسایی آلرژی غذایی، دامپزشک ممکن است رژیم حذفی را پیشنهاد دهد؛ یعنی حذف تدریجی مواد غذایی مشکوک از وعده‌های حیوان و بررسی واکنش بدن او.
رژیم‌های تخصصی دامپزشکی شامل پروتئین‌های هیدرولیز شده و کربوهیدرات‌های غیر آلرژن هستند. این رژیم‌ها در درمان آلرژی غذایی نقش کلیدی دارند.

برای کسب اطلاعات تکمیلی درباره اهمیت تغذیه مناسب، پیشنهاد می‌کنیم مقاله علت چاقی حیوانات خانگی، بررسی دقیق با پتورا را مطالعه کنید. تغذیه سالم می‌تواند نقش مهمی در تقویت سیستم ایمنی و کاهش واکنش‌های آلرژیک داشته باشد.

تسکین آلرژی و راحتی حیوان

هیچ چیز برای حیوانات خانگی لذت‌بخش‌تر از تنفس راحت و بدون خارش نیست. محیط زندگی سالم و تمیز، تهویه مناسب و استفاده از مواد ضدحساسیت می‌تواند تأثیر زیادی در کنترل آلرژی‌ها داشته باشد.

در خانه، از جاروبرقی‌های دارای فیلتر HEPA استفاده کنید تا ذرات گرد و غبار و آلرژن‌ها از محیط حذف شوند. همچنین توصیه می‌شود تخت خواب و پارچه‌های مورد استفاده پت را حداقل هفته‌ای یک بار با مواد شوینده بدون عطر شست‌وشو دهید.
در حیواناتی که آلرژی پوستی دارند، حمام کردن با شامپوهای تخصصی ضدخارش و مرطوب‌کننده می‌تواند تا حد زیادی علائم را کنترل کند.

چند اقدام پیشگیرانه مؤثر:

• تمیز کردن منظم خانه و فیلتر تهویه هوا
• دور نگه‌داشتن حیوان از دود سیگار و اسپری‌های شیمیایی
• کنترل و درمان کک‌ها و انگل‌ها
• کوتاه کردن موی حیوان در فصل‌های گرم
• مراجعه منظم به دامپزشک برای بررسی سلامت پوست و مو

در صورتی که حیوان شما علاوه بر آلرژی، علائم دیگری مانند بی‌حالی یا تغییر در رفتار دارد، مطالعه مقاله ۷ علامت هشداردهنده سرطان در حیوانات خانگی می‌تواند مفید باشد تا بتوانید میان علائم آلرژیک و نشانه‌های بیماری‌های جدی‌تر تفاوت قائل شوید.

نقش دامپزشک در مدیریت آلرژی‌ها

تشخیص نوع آلرژی معمولاً نیازمند بررسی دقیق سابقه، آزمایش خون و تست‌های پوستی است. دامپزشک ممکن است از روش‌های زیر برای تشخیص دقیق استفاده کند:

1. تست آلرژی پوستی (Intradermal Test): تزریق مقدار کمی از آلرژن‌های مختلف در پوست حیوان و بررسی واکنش‌های موضعی.
2. آزمایش سرولوژی (IgE Test): اندازه‌گیری آنتی‌بادی‌های خاص آلرژی در خون حیوان.
3. رژیم حذفی: حذف تدریجی مواد غذایی تا مشخص شود کدام ماده باعث واکنش می‌شود.

دامپزشک با تحلیل نتایج این آزمایش‌ها، برنامه درمانی اختصاصی برای هر حیوان طراحی می‌کند. در برخی موارد نیز استفاده از ایمونوتراپی (تزریق واکسن آلرژی) توصیه می‌شود که در درازمدت باعث کاهش حساسیت سیستم ایمنی می‌شود.

مراقبت هوشمندانه از حیوانات با پتورا

اگر به دنبال روشی برای شناسایی سریع علائم آلرژی یا دریافت مشاوره دامپزشکی آنلاین هستید، پتورا همراه شماست.
با مراجعه به وب‌سایت پتورا، می‌توانید به مقالات تخصصی دامپزشکی، خدمات مشاوره آنلاین و برنامه‌های پیشگیرانه سلامت حیوانات خانگی دسترسی داشته باشید.
پتورا با هدف افزایش آگاهی صاحبان حیوانات و کمک به تشخیص زودهنگام بیماری‌ها، بستری جامع برای مراقبت از حیوانات خانگی فراهم کرده است.

تفاوت آلرژی در سگ‌ها و گربه‌ها

در حالی که علائم آلرژی در بیشتر حیوانات مشابه است، تفاوت‌های فیزیولوژیکی میان سگ‌ها و گربه‌ها باعث می‌شود که نحوه بروز و درمان این بیماری در هرکدام متفاوت باشد.

آلرژی در سگ‌ها

سگ‌ها معمولاً بیشتر از طریق پوست و تماس مستقیم با آلرژن‌ها دچار واکنش می‌شوند. در نتیجه، خارش، قرمزی و لیس زدن مکرر بخش‌هایی مثل پنجه‌ها یا گوش‌ها، از اولین نشانه‌ها هستند.
برخی نژادها مانند لابرادور، بولداگ انگلیسی، شیتزو، و ژرمن شپرد به دلیل ساختار ژنتیکی خاص، استعداد بیشتری به آلرژی دارند.

نکته: اگر سگ شما خارش دائمی دارد و گوش‌هایش بوی بد می‌دهد، ممکن است دچار درماتیت آلرژیک یا عفونت قارچی ثانویه باشد. در چنین مواردی، معاینه دقیق دامپزشکی ضروری است.

آلرژی در گربه‌ها

گربه‌ها در برابر آلرژن‌های تنفسی حساس‌ترند. گرد و غبار، دود سیگار، اسپری‌های خوشبوکننده و حتی شوینده‌ها می‌توانند باعث بروز عطسه، سرفه یا التهاب ملتحمه در گربه شوند.
همچنین، آلرژی غذایی در گربه‌ها به طور ویژه شایع است و معمولاً با استفراغ، اسهال، یا لیس زدن شدید ناحیه شکم و پاها خود را نشان می‌دهد.

برای اطلاعات بیشتر درباره علائم مشابه در گربه‌ها، پیشنهاد می‌شود مقاله چگونه بفهمیم حیوان خانگی ما درد دارد؟ را مطالعه کنید تا بتوانید تشخیص دهید آیا بی‌حالی یا کاهش اشتهای پت شما ناشی از آلرژی است یا مشکل دیگری در بدن او وجود دارد.

عوامل محیطی مؤثر بر آلرژی

آلرژی‌ها تنها به ژنتیک مربوط نیستند؛ محیط زندگی حیوان خانگی نیز نقش مهمی در تحریک سیستم ایمنی دارد. عواملی مانند تغییر فصل، کیفیت هوای خانه، و تماس با مواد شیمیایی می‌توانند واکنش آلرژیک را تشدید کنند.

گرده گیاهان

در فصل بهار و تابستان، گرده گیاهان یکی از اصلی‌ترین عوامل آلرژی فصلی در سگ‌هاست. حیوانات پس از پیاده‌روی در پارک یا فضای سبز ممکن است ذرات گرده را روی مو یا پنجه‌های خود حمل کنند. شست‌وشوی سریع پس از بازگشت به خانه، راهی ساده برای پیشگیری از علائم آلرژی است.

رطوبت و کپک

رطوبت زیاد می‌تواند رشد قارچ‌ها و کپک‌ها را تسریع کند. این ذرات آلرژن در فضا پخش شده و موجب عطسه، خارش و التهاب چشم حیوان می‌شوند. استفاده از دستگاه رطوبت‌گیر و تهویه مناسب در خانه بسیار مفید است.

مواد شیمیایی خانگی

بسیاری از حیوانات نسبت به اسپری‌های ضدعفونی، عطرها و مواد شوینده حساس‌اند. برای پیشگیری، از شوینده‌های طبیعی یا مخصوص پت استفاده کنید و هنگام نظافت، حیوان را از محیط دور نگه دارید.

اگر حیوان شما به تازگی علائم آلرژیک شدیدی مثل عطسه یا آبریزش بینی دارد، احتمال دارد در محیط با آلرژن‌های استنشاقی مواجه شده باشد. در این موارد، مطالعه مقاله صداهای غیرعادی معده در سگ‌ها هم می‌تواند مفید باشد تا علائم آلرژی از مشکلات گوارشی افتراق داده شود.

نقش ژنتیک و سیستم ایمنی

برخی نژادهای حیوانات به طور ژنتیکی مستعد واکنش‌های آلرژیک هستند. به عنوان مثال، نژادهایی مثل بولداگ، پاگ، و گربه‌های سیامی دارای سیستم ایمنی حساس‌تری هستند.
ژن‌های خاصی که در تنظیم پاسخ ایمنی نقش دارند، اگر دچار جهش شوند، موجب بیش‌فعالی ایمنی در برابر آلرژن‌های بی‌ضرر می‌شوند.

در این حیوانات، حتی ذرات گرد و غبار ساده یا نوع خاصی از پروتئین غذایی می‌تواند باعث واکنش‌های شدیدی مانند التهاب، خارش و ترشح بینی شود.
این مسئله اهمیت بررسی‌های ژنتیکی در انتخاب حیوانات نژاددار را نشان می‌دهد. انتخاب حیوان از پرورش‌دهندگان معتبر و انجام آزمایش سلامت ژنتیکی می‌تواند خطر ابتلا به آلرژی را کاهش دهد.

جدول پیشنهادی رژیم غذایی ضد آلرژی

نکته: همیشه قبل از اعمال هرگونه تغییر در رژیم غذایی حیوان، با دامپزشک مشورت کنید تا از تناسب آن با شرایط سلامتی حیوان مطمئن شوید.

درمان‌های خانگی برای کاهش آلرژی

در کنار درمان‌های دارویی، برخی روش‌های خانگی نیز می‌توانند به کاهش خارش و التهاب پوست کمک کنند:

• حمام با جو دوسر یا آلوئه‌ورا: تسکین‌دهنده طبیعی التهاب و خارش.
• تمیز کردن مرتب گوش‌ها: کاهش احتمال عفونت‌های ثانویه ناشی از آلرژی.
• افزودن مکمل‌های امگا-۳: کمک به ترمیم پوست و تقویت سیستم ایمنی.
• افزایش مصرف آب: باعث دفع سموم و بهبود عملکرد کلی بدن حیوان می‌شود.

برای آشنایی با اصول کلی مراقبت از سلامت حیوانات خانگی، مقاله ۵ راه برای تضمین سلامت حیوان خانگی شما را حتماً مطالعه کنید.

سوالات متداول درباره آلرژی حیوانات خانگی

۱. آیا آلرژی در حیوانات درمان دائمی دارد؟

درمان قطعی وجود ندارد، اما با کنترل دقیق محیط و رژیم غذایی، می‌توان علائم را تا حد زیادی کاهش داد.

۲. آیا آلرژی غذایی شایع‌تر است یا پوستی؟

در سگ‌ها آلرژی پوستی شایع‌تر است، در حالی که در گربه‌ها آلرژی غذایی درصد بالاتری دارد.

۳. آیا حیوانات به مواد شوینده یا عطرها حساس می‌شوند؟

بله، بسیاری از حیوانات به مواد معطر، اسپری‌های خانگی و خوشبوکننده‌ها واکنش نشان می‌دهند.

۴. آیا آلرژی‌ها در فصول خاصی بیشتر بروز می‌کنند؟

بله، در بهار و پاییز به دلیل گرده گیاهان و رطوبت بالا، آلرژی‌های فصلی بیشتر دیده می‌شوند.

۵. آیا باید حیوان آلرژیک را از خانه بیرون نبریم؟

خیر، اما باید زمان و مکان پیاده‌روی را طوری تنظیم کنید که تماس با گرده و گردوغبار کمتر شود.

جمع‌آوری شده توسط دکتر تانیا پوریان